Waarom je interview mislukt: de kunst van het luisteren
Interviewen is een kunst. Het is niet alleen het stellen van de juiste vragen, maar vooral het goed en actief luisteren naar de antwoorden. Waarom lukt dat niet altijd? In dit artikel lees je hoe het komt dat je interview mislukt.
Oprechte interesse
Een goed interview valt of staal met de manier waarop je naar iemand luistert. Ja, je hebt goede vragen nodig. Maar als je vervolgens niet goed luistert naar de antwoorden, mislukt je interview alsnog. De persoon tegenover je voelt dat je geen interesse toont. Het gevolg? Je gesprek blijft oppervlakkig, terwijl er veel meer in had gezeten.
Hoe komt het dat je je aandacht verliest? Je weet immers dat je een artikel moet schrijven op basis van dit interview. En dus dat je moet luisteren. Toch lukt het niet om je focus te behouden. Soms door invloeden van buitenaf, maar veel vaker door interne ruis. Hieronder vertel ik welke soorten ruis er zijn en geef ik tips om hiermee om te gaan.
Externe ruis
Je interview mislukt door afleiding van buitenaf
Een collega die binnenkomt, een rinkelende telefoon, je batterij die bijna leeg is: er zijn een hoop redenen waarom je afgeleid raakt tijdens een interview. Al deze factoren noemen we externe ruis. Hoewel je je nooit helemaal kunt afsluiten voor invloeden van buitenaf, kun je wel manieren vinden om dit zoveel mogelijk te doen.
Met een paar simpele stappen verminder je de externe ruis:
Tip 1: Gebruik een dictafoon
Vind je het fijn om je interviews op te nemen? Dan lijkt het logisch om dat met een app op je telefoon te doen. En dit werkt inderdaad prima. Maar je telefoon is voor nog zoveel meer dingen handig, dat de kans groot is dat je tijdens je gesprek wordt gestoord.
Met een dictafoon of voice recorder heb je hier geen last van. Die doet namelijk alleen wat jij op dat moment nodig hebt: je gesprek opnemen. Geen zin om flink te investeren? Dat hoeft ook niet. Ik gebruik zelf al jaren deze dictafoon. Kost nog geen 20 euro en maakt goede geluidsopnames. Meer heb je niet nodig.
Tip 2: Zet je telefoon op stil
Nu je dat hebt geregeld, kun je je telefoon ook meteen naar de achtergrond verbannen. Laat hem in je tas, leg hem op zijn kop, of bedenk iets anders om ervoor te zorgen dat je hem niet kunt zien tijdens je interview. Zie je dat je gesprekspartner zijn of haar telefoon wél op tafel legt, vraag dan vriendelijk om hem weg te stoppen. “Verwacht je een belangrijk telefoontje?” “Nee, hoezo?” “Ik zie dat je telefoon naast je ligt, en ik vind het zelf prettiger als we ons hierdoor niet laten afleiden.”
Tip 3: Doe een koptelefoon op (voor telefonische interviews)
In een één-op-ééngesprek is het makkelijk om gesprekken van buitenaf te negeren. Maar als je een telefonisch interview houdt, kan het weleens voorkomen dat je afgeleid raakt door dingen die dichterbij gebeuren. Een buurman die het foute uur uit de radio laat schallen. Een straaljager die oefent voor de oorlog. Of de ambulance die met loeiende sirenes langs je huis rijdt. Doe daarom bij telefonische of online interviews oortjes in. Of zet een koptelefoon op. Hiermee sluit je je af van je omgeving, waardoor het makkelijker is om je aandacht bij het gesprek te houden.
Tip 4: Zorg voor een vol glas drinken
Nog zo’n afleider: een droge keel. Als je langere tijd in gesprek bent, is het niet gek dat je af en toe je keel moet smeren. Niets zo irritant als iemand die continu aan het kuchen is (geloof mij, ik weet hier alles van). Zet een glas water op je bureau, zodat je niet naar de keuken hoeft om drinken te halen. Live afgesproken? Vul dan een karaf, zodat je tussendoor kunt bijvullen zonder het gesprek te verlaten.
Tip 5: Laad je batterijen op
Lijkt wederom een open deur, maar geloof mij: het komt vaker voor dan je denkt dat een gesprek stilvalt door lege batterijen. Vooral videobellen blijkt een accuslurper. Sluit je laptop daarom aan op de stroom, check de batterij van je telefoon en controleer je dictafoon. Hoewel die laatste lang meegaat, is het echt iets om te vergeten.
Interne ruis
Je interview mislukt om je afgeleid bent door je eigen gedachten
Waar de oplossingen voor externe ruis vrij eenvoudig toe te passen zijn, blijkt dat voor interne ruis lastiger. Wat verstaan we onder interne ruis? In het kort: je eigen gedachten waardoor je niet voor 100% bij het interview bent. Je denkt aan de boodschappen die je nog moet doen, er schiet je iets te binnen over je werk, je dwaalt af van wat je gesprekspartner zegt… En voor je het weet, heb je geen idee meer waar de ander over praat. Herkenbaar? Dit zijn vormen van interne ruis en manieren om ermee om te gaan:
#1 Energietekort
Je bent moe. Je hebt slecht geslapen, een drukke dag gehad of gewoon over het algemeen uitgeput. Geloof mij: iedereen kent dit. Maar hoe ga je hiermee om? Je kunt niet zomaar beter slapen, taken laten liggen of een uur op de bank ploffen als je aan het werk bent. Wat je wél kunt doen, is je interview plannen op een tijdstip waarop je energie het hoogst zit. Is dat voor jou bij het krieken van de dag, plan dan je interview aan het begin van de ochtend. Leef je op aan het einde van de werkdag? Je snapt het.
Probeer daarnaast eens om voor het interview 10 minuten naar buiten te gaan. Maak je hoofd leeg (zonder telefoon) en kom in beweging. Je gaat merken dat je daarna met veel meer energie je gesprek begint.
#2 Aandachttekort
Ben je niet afgeleid omdat je moe bent, dan is het wel omdat je hoofd vol zit. Vol met andere gedachten. Gedachten die niets met het interview te maken hebben. Gedachten die je afleiden van waar je eigenlijk op moet focussen: het verhaal van de persoon tegenover je.
Ook dit is niet zomaar op te lossen. Een manier is om je gedachten uit je hoofd te krijgen, is door ze op te schrijven. Verder helpt het om mee te typen of te schrijven, zodat je makkelijker de focus bij het gesprek houdt. Als je je immers moet concentreren op luisteren én schrijven, is er weinig ruimte meer over om aan de boodschappen te denken.
#3 Je luistert teveel naar jezelf
Als je iemand interviewt, vraagt je naar het verhaal van diegene. Grote kans dat je weleens over een onderwerp praat wat je zelf aan het hart gaat. En voor je het weet, vertel je je eigen mening, oplossingen en ideeën aan je gesprekspartner. Dit levert ongetwijfeld een goed gesprek op, maar het komt het interview niet ten goede.
De enige manier om dit te voorkomen, is om je eigen mening naar de achtergrond te plaatsen. Net zoals je zou doen bij een onderwerp waar je nog niets van weet. Formuleer vragen zo neutraal mogelijk, zodat de antwoorden niet beïnvloed worden door jouw vraagstellen. Sta ook open voor een andere mening. Wie weet leer je nog wat.
#4 Angst
De meeste interviews verlopen gemoedelijk. Maar heel soms kom je iemand tegen die niet als doel heeft om een mooi verhaal te delen, maar om zijn of haar hart te luchten. En jij bent degene die de klaagzang of tirade moet aanhoren. Het resultaat? Je schrikt en blijft achter mét verbazing, maar zonder verhaal.
Het is lastig om dit om te buigen. Als iemand eenmaal in een negatieve spiraal zit, krijg je diegene er bijna niet meer uit. Probeer eerst om positieve vragen te stellen, zodat de geïnterviewde in een betere bui komt. Lukt dat niet? Kap het gesprek dan – vriendelijk – af en laat je opdrachtgever weten dat deze kandidaat niet geschikt was. Nieuwe ronde, nieuwe kansen.
#5 Oordeel
Je hebt om 10 uur afgesproken, maar om kwart over 10 is er nog steeds geen teken van je geïnterviewde. Geen telefoontje, geen reactie op je appje, niets. Je ergernis groeit, want ook jij hebt meer te doen dan wachten.
Als je geïnterviewde dan eindelijk komt, erger je je. En die ergernis beïnvloedt je oordeel. In plaats van een open houding tegenover degene die spreekt, heb je al een beeld dat de persoon laks is of jou niet belangrijk vindt. En dat kleurt het hele gesprek.
Hoe los je dit op? De eerste optie is om het oordeel meteen uit de weg te ruimen. Laat weten dat je het vervelend vindt wat er is gebeurd en vraag wat de reden is. Dit helpt om de lucht te klaren en de focus weer terug te brengen naar het interview zelf. De tweede optie is niets zeggen en accepteren wat er is gebeurd. Verplaats je oordeel naar de achtergrond en ga gewoon door met het interview zoals je gewend bent.
#6 Ego
“Herkenbaar, ik heb zelf ook ooit XXX meegemaakt.” We kennen ze allemaal: mensen die elk gesprek op zichzelf betrekken. Irritant in het echte leven, maar ronduit onprofessioneel in een interview.
Merk je dat het jou weleens overkomt dat je ego het overneemt? Kijk dan wat je kunt doen om je aandacht strikt bij de geïnterviewde te houden. Het helpt bijvoorbeeld om vooraf een lijst met vragen te maken en je daar aan te houden. Of maak een afspraak met jezelf dat je, elke keer als je je eigen verhaal wilt doen, dit om moet buigen in een vraag aan je geïnterviewde.
Zo krijg je betere antwoorden en laat je het gesprek niet inkleuren door je eigen ervaringen.
Overige tips voor betere interviews
Een goed interview houden: het lijkt zo simpel, maar in de praktijk is het nog niet zo eenvoudig. Hieronder vind je extra tips om een betere interviewer te worden:
- Niet onderbreken: laat je geïnterviewde altijd uitpraten. Dit getuigt niet alleen van respect, maar laat ook zien dat je echt geïnteresseerd bent.
- Laat stiltes vallen: mensen zijn geneigd om stiltes op te vullen. Jijzelf, maar ook je geïnterviewde. Laat af en toe een stilte vallen en wacht af wat er gebeurt. Je gaat merken dat er meestal mooie toevoegingen komen die je niet had gehad als je meteen je volgende vraag had gesteld.
- Luister verder dan de feiten: wat iemand vertelt en wat diegene daarbij voelt, komt niet altijd overeen. Probeer verder te luisteren dan wat de feiten je vertellen, en deel wat je ziet. Grote kans dat je nieuwe informatie krijgt die je anders niet had gehad.
- Kijk naar non-verbale signalen: intonatie, gezichtsuitdrukking, lichaamshouding: allemaal spelen ze mee in communicatie. Pik de signalen op en achterhaal wat ze betekenen. Een aarzeling kan een simpele denkpauze zijn, maar als het vaker voorkomt is het goed mogelijk dat er meer schuilt achter de woorden dan de geïnterviewde wil vertellen.
- Controleer de feiten: in tijden waarin fakenews aan de orde van de dag is, is het goed om altijd je feiten nog even na te lopen. Zo voorkom je missers en slinger je zelf in ieder geval de juiste informatie de wereld in.
Actief luisteren is de sleutel tot succes voor een geslaagd interview. Besteed echt aandacht aan wat de geïnterviewde zegt, want als je dat doet ontstaan de mooiste gesprekken. En daarmee de mooiste verhalen.
Wat is jouw grootste valkuil tijdens een interview? Of heb je nog andere tips? Ik ben benieuwd!
Voordat je verdergaat…
Zelf aan de slag met je online zichtbaarheid? Download dan het gratis e-book!