Tekstschrijver psycholinguïstiek kracht van niet

Taalniveau B1 vs. Jip en Janneke – waarom ze echt van elkaar verschillen


“Gisteren betrok je nog niet de woning belendend aan die welke het hoofdverblijf vormt van mij en mijn ouders”, deelde Jip mede. “Op de huidige datum bewoon ik de woning ~etc.”, antwoordde Janneke.

Wederom een parel van één van mijn favoriete ‘nieuwssites’ : De Speld. Jip en Janneke die met elkaar praten zoals de gemiddelde advocaat een brief opstelt.

Lees het hele verhaal bij De Speld.

Bij begrijpelijk schrijven denken veel mensen aan Jip en Janneke. Kleuterniveau. Dat is B1 niet. B1 gaat erover dat je woorden gebruikt uit het dagelijks leven. Hoe vaak zeg jij ‘echter’ als je met vrienden praat? Ik kan me de laatste keer niet herinneren.

Ja, Jip en Janneke zijn iconen. Maar nee, we hoeven hun taalgebruik niet over te nemen om een tekst begrijpelijk te maken. In dit blog lees je meer over B1 en over waarom het verschilt van Jip en Janneke.

Eerst over B1…

De Raad van Europa heeft een meetmethode ontwikkeld om het taalniveau van mensen en teksten te meten. Die meting loopt van A1 tot C2. Ofwel: van beginneling in een nieuwe taal tot afgestudeerd aan de universiteit. Dit zijn de taalniveau’s met het percentage mensen in Nederland dat dat niveau heeft:

  • A1: Eenvoudige zinnen, langzaam tempo – 5%
  • A2: Korte sociale gesprekken voeren – 15%
  • B1: Alledaagse taal begrijpen, spreken en schrijven – 40%
  • B2: Deelnemen aan discussies, brieven schrijven – 25%
  • C1: Meningen precies formuleren, uitgebreide betogen begrijpen – 10%
  • C2: Complexe teksten lezen en schrijven – 5%

Zoals je ziet spreekt en schrijft de grootste groep op B1-niveau. Heb je zelf niveau C1, dan begrijp je ook alle niveaus die daaronder zitten. Een simpele rekensom laat zien dat 80% van de Nederlanders een tekst die geschreven is op B1-niveau begrijpt.

Waarom dan B1?

Schrijf je een tekst op niveau B2, dan begrijpt nog maar 40% van de mensen je verhaal. Laat staan als je schrijft als de gemiddelde notaris, advocaat of politicus… Hoe moeilijker jouw tekst, hoe minder mensen hem snappen. Terwijl je juist een zo groot mogelijke doelgroep wil bereiken.

Verzorgde spreektaal

Schrijven zoals je praat. Het klinkt makkelijker dan het is. Daarom krijg je een paar voorbeelden om in de ‘spreekmodus’ te komen:

  • Met betrekking tot = over
  • Ten aanzien van = voor
  • Echter = maar
  • Intelligent = slim
  • Efficiënt = snel, handig
  • Eenvoudig = simpel, makkelijk

Twijfel je of een woord B1 is? Voer hem in op https://www.ishetb1.nl/. Je ziet dan meteen de uitslag en krijgt opties met makkelijkere woorden. Staat jouw woord er niet tussen? Dan is de kans heel groot dat het geen B1 is.

Breng je boodschap beter over

Lezers begrijpen jouw boodschap beter als je makkelijke woorden gebruikt. Ze weten wat je bedoelt en wat je van ze verwacht. Zo vergroot je de kans dat iemand doet wat je vraagt als ze je tekst hebben gelezen. En dat is je doel toch?

Denk je dat jouw doelgroep je toch wel begrijpt, ook al praat je in jargon? Kan. Ik weet precies wat conversie is. En dat ik die optimaliseer met een efficiënte CTA. Maar ik weet ook dat niet iedereen bij een reclamebureau heeft gewerkt. Daarom zeg ik liever ik er met mijn teksten voor zorg dat meer mensen jouw product kopen / je bellen / je artikel lezen. Dan weten ze zeker wat ik bedoel.

En waarom geen Jip en Janneke?

In de verhalen van Jip en Janneke bevat een zin gemiddeld 6 woorden, met gemiddeld 4 letters per woord. Dat is in dit blog zeker niet het geval. Terwijl het – hopelijk – wel makkelijk leest.

Om een tekst begrijpelijk te maken, hoef je je niet te beperken tot korte woorden en korte zinnen. Wel tot woorden die voorkomen in het dagelijks leven. Samenhang tussen zinnen, schrijven in de tegenwoordige tijd en direct taalgebruik zijn minstens zo belangrijk.

Meteen aan de slag

Wil je zelf ook schrijven op B1-niveau? Komt goed uit, want eerder schreef ik een blog met 9 tips om makkelijker te schrijven. Dat blog lees je hier.

Zelf geen held met tekst maar wel goede teksten nodig? Dan rest je niets anders dan contact met me op te nemen. Schrijf ik die B1-teksten met aanzet tot actie voor je. Tot snel!

Voordat je verdergaat…

Zelf beter leren schrijven? Meld je aan voor de gratis cursus Beter Schrijven in 30 dagen!

Beter schrijven in 30 dagen gratis cursus

Ook interessant

Meer schrijftips ontvangen? Meld je aan voor de maandelijkse nieuwsbrief!